Przejdź do treści
Wczytuję...

Ścieżka nawigacyjna

Start / Blog / Wzmacniacze lampowe – z czego wynikają typowe usterki? /

wzmacniacz lampowy najczęstsze usterki

Wzmacniacze lampowe cechuje niezwykle ciekawe, ciepłe brzmienie, które od lat przyciąga dużą liczbę miłośników. Wśród audiofilów jest to popularny sprzęt, a w ostatnich czasach możemy zaobserwować znaczny wzrost zainteresowania wzmacniaczami lampowymi – które oprócz organicznego dźwięku, oferują również elegancki design, przywodzący na myśl minione dekady. Warto jednak pamiętać, że taki wzmacniacz wymaga odpowiedniej pielęgnacji i przestrzegania kilku ważnych zasad, w przeciwnym razie może dojść do awarii. Sprawdź, z czego wynikają typowe usterki.

Wzmacniacze lampowe – plusy i minusy

Wzmacniacze lampowe to doskonałe urządzenia dla audiofilów ceniących sobie pewien charakterystyczny profil dźwiękowy. Mowa tutaj o brzmieniu ocieplonym, z wyraźnie zaznaczonym basem i tonami średnimi. Wzmacniacze lampowe nie są analityczne, nie rozkładają dźwięku na czynniki pierwsze, a góra pasma brzmi naturalnie i przejrzyście, jednak nie razi słuchacza nadmierną metalicznością czy sybilantami. Nie można im również odmówić ciekawego wyglądu, a żarzące się lampy kojarzą się z domową, ciepłą atmosferą. Dla wielu melomanów klimat tych urządzeń w połączeniu w nadzwyczajną muzykalnością sprawiają, że lampowe wzmacniacze są nie do zastąpienia. Chociaż tranzystorowe wzmacniacze są łatwiejsze w obsłudze, tańsze i nie wymagają takiego zaangażowania użytkownika, to miłośnicy „lamp” twierdzą, że nie mogliby z nich zrezygnować na rzecz prostszego rozwiązania.

Mimo swojego uroku i doskonałego brzmienia, wzmacniacze lampowe posiadają kilka wad. Mogą one stanowić wyzwanie dla początkującego audiofila, który musi wziąć pod uwagę kilka ważnych kwestii, jak chociażby dobór odpowiedniego urządzenia do swoich kolumn. Warto również pamiętać, że cena wzmacniaczy lampowych jest stosunkowo wysoka, a zużycie prądu jest większe niż w przypadku tranzystorowych urządzeń. Ponadto wzmacniacze te szybko się nagrzewają, są ciężkie i wymagają znajomości budowy i konstrukcji. Nie są to urządzenia bezobsługowe, ponadto eksploatacja wymusza konieczność wymiany zużytych lamp.

Wzmacniacze lampowe – typowe usterki

Typowe usterki wzmacniaczy lampowych często wiążą się z samymi lampami. Zużycie, czy różnego rodzaju uszkodzenia (np., wskutek burzy) lamp mogą objawiać się na różne sposoby. Wzmacniacze lampowe narażone są również na rozwarcie wyjścia, a niebezpieczeństwo z nim związane to efekt sposobu działania transformatora wyjściowego. Taka usterka jest kosztowna, a naprawa awarii nie należy do najprostszych. Ponadto takie wzmacniacze podatne są w różnym stopniu na efekt mikrofonowy – całkowita eliminacja tego zjawiska jest niemożliwa, jednak zbyt mocno nasilone może świadczyć o poważniejszym problemie, wymagającym przeprowadzenia diagnozy, a czasem wymiany lamp. Bardzo duża część awarii wynika z niewłaściwego transportu; duży problem stanowią również wysychające kondensatory elektrolityczne – w przypadku nieużywania wzmacniacza przez jakiś czas.

Kiedy należy wymienić lampę we wzmacniaczu?

Każda lampa posiada określoną przez producenta żywotność. Trwałość lampy zależy od kilku czynników m.in., rodzaju, technologii produkcji czy warunków pracy. W większości przypadków producenci deklarują trwałość lamp na średnio 5000 godzin, a w przypadku (stosowanych np. w przedwzmacniaczach) mniejszych lamp jest to 8000-10000 godzin. Starzenie się lamp to proces łagodny i przebiega powolnie, a użytkownikowi trudno czasami zdiagnozować ten problem. Zdarza się, że dopiero po wymianie zdajemy sobie sprawę ze zużycia naszych starych lamp. Oczywiście lampy ulegają również uszkodzeniom – w takiej sytuacji objawów raczej nie da się przeoczyć, są one bardziej widoczne dla użytkownika.

Zużycie i uszkodzenia lamp – objawy

  • Wzrost szumów.
  • Problemy z ustawieniem polaryzacji.
  • Nadmierny efekt mikrofonowy.
  • Pogorszenie jakości dźwięku, zwłaszcza na skrajach pasma.
  • Zmiana koloru tzw. gettera na biały. Getter to substancja pochłaniająca zanieczyszczenia, znajdująca się we wnętrzu lampy – powinna być srebrzysta i błyszcząca; zmiany świadczą o pęknięciu lampy i przedostawaniu się do jej środka powietrza.
  • Nieżarzenie się lampy może świadczyć o jej uszkodzeniu, ale zdarza się, że jest ona źle włożona w podstawkę, lub mamy do czynienia z awarią samego wzmacniacza.
  • Inny kolor świecenia lampy również jest oznaką poważniejszego problemu. Dopuszczalne natomiast są niewielkie różnice w jasności lamp (tego samego rodzaju) w danym wzmacniaczu.

Rozwarcie wyjścia – co powinieneś wiedzieć?

Rozwarcie wyjścia to kwestia, o którą martwią się posiadacze wzmacniaczy lampowych – problem ten nie dotyczy urządzeń tranzystorowych. Niektóre modele zostały wyposażone w specjalne zabezpieczenia, które mają zapobiegać rozwarciom, co nie oznacza jednak, że jest to regułą. Rozwarcie może być bardzo niebezpieczne, w efekcie może dojść do przebicia izolacji i uszkodzenia transformatora. Najlepszym działaniem prewencyjnym jest unikanie włączania wzmacniacza niepodpiętego do kolumn. W trakcie pracy powinien on mieć zawsze podłączone obciążenie – istnieją bowiem sytuacje, na które nie mamy wpływu, jak na przykład chwilowa przerwa w zasilaniu (może to doprowadzić do pojawienia się impulsu z podłączonego źródła).

Efekt mikrofonowy – na czym polega?

Wspominaliśmy wyżej (w kontekście zużycia lamp) o efekcie mikrofonowym. Jest to zjawisko, które dotyka wzmacniacze lampowe w mniejszym lub większym stopniu (jedynie w naprawdę wysokiej klasy wzmacniaczach jest ono niezwykle trudne do wychwycenia), jednak zawsze jest ono obecne. Mikrofonowanie oznacza, że wzmacniacz jest czuły na drgania; łatwo można zaobserwować ten efekt uderzając w obudowę wzmacniacza lub delikatnie w samą lampę – usłyszysz wtedy dźwięk dobiegający z kolumn. Ważne jest to, że efekt mikrofonowy nie powinien być mocno nasilony, a jeżeli zaczyna Ci on przeszkadzać, może to świadczyć o wystąpieniu awarii. Być może konieczna będzie wymiana lampy.

Sprawdź, z którego kanału dźwięk po uderzeniu będzie głośniejszy, a następnie zamień lampy z kanałów w sekcji przedwzmacniacza i przekonaj się, czy poskutkowało to przeniesieniem tego dźwięku do drugiego głośnika. W ten sposób upewnisz się, że jest to wina zużytej lampy, a dodatkowo będziesz w stanie wskazać, która z nich kwalifikuje się do wymiany.

Awaria wzmacniacza lampowego – o czym powinieneś wiedzieć?

Jeżeli Twój wzmacniacz nie działa, nie żarzą się lampy lub zmienił się kolor jednej z nich, słychać różnego rodzaju zakłócenia i artefakty – nie podejmuj działań na własną rękę. W takich sytuacjach zawsze konieczne jest skorzystanie z usługi specjalisty-serwisanta, który posiada duże doświadczenie i wiedzę w diagnozowaniu oraz naprawie sprzętu stereo. Takie usterki mogą wiązać się zarówno ze zużyciem lampy, jak i wystąpieniem nagłego uszkodzenia wskutek np. burzy i przepięcia w sieci 230 V. Samodzielna naprawa w domowych warunkach najczęściej prowadzi do ogromnych uszkodzeń – a wtedy usunięcie awarii będzie wiązało się z naprawdę dużymi kosztami. Konieczna jest tutaj nie tylko fachowa wiedza i dokładna znajomość konstrukcji wzmacniaczy lampowych, ale również użycie specjalistycznego sprzętu diagnostycznego.

Jeżeli masz problem ze swoim wzmacniaczem, chcesz dokonać przeglądu – zapraszamy do ElektroSzpitala. Świadczymy usługi na najwyższym poziomie, a nasi pracownicy podchodzą do swojej pracy z ogromnym zaangażowaniem. Podejmujemy się nawet najbardziej skomplikowanych napraw, posiadamy bogate wyposażenie i stały dostęp do oryginalnych i zamiennych części.

Leave a Comment